Η Παλιά Πόλη αποτελεί ένα από τα λιγοστά δείγματα κλειστής πολεοδομικής σύνθεσης ενετικής προελεύσεως στον ελλαδικό χώρο που διασώζεται ακόμη σχετικά ανέπαφη (γκρέμισμα του 1/3 των αναγεννησιακών οχυρώσεων, καταστροφή ενετικών αρχοντικών στο Καστέλλι από τον βομβαρδισμό του 1941).
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι η αρμονική συνύπαρξη της Βενετικής, Τούρκικης και παραδοσιακής αρχιτεκτονικής που δημιουργεί μια μοναδική και ελκυστική εικόνα στον επισκέπτη. Σε γενικές γραμμές ο πολεοδομικός ιστός παραμένει αναλλοίωτος με το μεγαλύτερο μέρος του κτιριακού αποθέματος να διατηρεί το παραδοσιακό ύφος, μορφή και χρώμα (έχουν διασωθεί τα ¾ του παραδοσιακού πολεοδομικού ιστού).
Λόγω των ειδικών θεσμικών συνθηκών (ΦΕΚ 523 β 16.8.65 – χαρακτηρισμένη ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο) που ισχύουν για την περιοχή παρέμβασης επικρατεί στασιμότητα τόσο ως προς τις κατεδαφίσεις, όσο και ως προς την οικοδόμηση νέων κτιρίων. Δυστυχώς όμως από τα σύγχρονα κτίρια που έχουν ανεγερθεί αρκετά είναι εκείνα τα οποία δεν εναρμονίζονται με τον παραδοσιακό χαρακτήρα της περιοχής. Φαινόμενο επίσης που χρήζει αναφοράς είναι η βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός των ισογείων των κτιρίων που συνήθως μετατρέπονται σε καταστήματα, ενώ οι όροφοι παραμένουν αχρησιμοποίητοι και σε πολλές περιπτώσεις βρίσκονται σε ερειπωμένη – επικίνδυνη κατάσταση

2Χρήσεις Γης
Οι χρήσεις γης που αναπτύσσονται στην περιοχή είναι : κατοικία, η οποία είναι διάσπαρτη, κεντρικές μικτές χρήσεις όπως εμπόριο, βιοτεχνία, καταστήματα εξυπηρετήσεων, επαγγελματικές στέγες που καλύπτουν τη μεγαλύτερη επιφάνεια του παραδοσιακού πυρήνα και εντοπίζονται κατά βάση στο παραλιακό μέτωπο (ακτή Κουντουριώτου, Ακτή Ενώσεως, Ακτή Τομπάζη) και κατά μήκος πολυσύχναστων οδικών αρτηριών όπως οι οδοί Χάληδων, Σκαλίδη, Χατζημιχάλη Νταλιάνη, Δασκαλογιάννη, Σήφακα και Τσουδερών. Στην οδό Σήφακα λειτουργούν τα μαχαιράδικα, ενώ στην οδό Σκρύδλωφ τα στιβανάδικα. Άλλες χρήσεις που συναντώνται είναι ξενοδοχεία και ξενώνες που λειτουργούν ως επί το πλείστον σε κτίρια που έχουν αναπαλαιωθεί, Μουσεία, Eκκλησίες, ιδρύματα κοινωνικής πρόνοιας, εκπαίδευσης και αναψυχής.

3
Ελεύθεροι χώροι
Όπως συμβαίνει σε όλες τις μεσαιωνικές πόλεις, ο πυρήνας της Παλιάς Πόλης είναι πυκνοδομημένος στην προσπάθεια εντατικής εκμετάλλευσης της έκτασης εντός των τειχών με συνέπεια τον περιορισμό των ελεύθερων και κοινόχρηστων χώρων.
Ελεύθεροι χώροι εκτός από το παραλιακό μέτωπο αποτελούν η πλατεία Συντριβανιού, η πλατεία Πατριάρχου Αθηναγόρα μπροστά στη Μητρόπολη, καθώς και ο ελεύθερος χώρος που δημιουργείται μπροστά στην έδρα της Μεραρχίας πάνω στο Καστέλλι.
Ακόμη υπάρχουν μικρότερες πλατείες στη συμβολή δύο ή περισσότερων δρόμων που χαρακτηρίζονται από μορφολογική ποικιλία, ακανόνιστο σχήμα και ανθρώπινη κλίμακα.
Σημαντικοί ελεύθεροι χώροι αποτελούν επίσης τα αναχώματα μέσα από το τείχος και η τάφρος στην εξωτερική του πλευρά.

4Οδικό δίκτυο
Πρόκειται για στενό και ακανόνιστο οδικό δίκτυο με μια δέσμη κύριων οδών που συγκλίνουν προς το λιμάνι και ελάχιστες μικρές πλατείες με ακανόνιστο σχήμα.
Οι οδοί διαμπερούς κυκλοφορίας οχημάτων αποτελούν κύριους οδικούς άξονες της Παλιάς Πόλης. Οι δευτερεύοντες οδοί είναι αδιέξοδοι και εξυπηρετούν αποκλειστικά την πρόσβαση στις κατοικίες και τη στάθμευση των οχημάτων.
Στον πυρήνα της Παλιάς Πόλης οι δρόμοι είναι στενοί, στην πλειοψηφία τους πεζόδρομοι, δημιουργώντας αρκετούς περιορισμούς στην κυκλοφορία των οχημάτων και κυρίως δεν επιτρέπει την πρόσβαση σε μεγάλα οχήματα όπως φορτηγά ή ημιφορτηγά, ή πυροσβεστικά οχήματα γεγονός το οποίο καθιστά επιτακτική την υλοποίηση δράσεων καλύτερης πρόσβασης, δημόσιας υγείας, ασφάλειας και προστασίας

5 Δίκτυο Ύδρευσης – Αποχέτευσης
Το δίκτυο ύδρευσης στο μεγαλύτερο μέρος του χαρακτηρίζεται σε μέτρια κατάσταση. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα σημεία όπου το δίκτυο ύδρευσης είναι σε αρκετά κακή κατάσταση και χρειάζεται αντικατάσταση.
Αναφορικά με το δίκτυο αποχέτευσης, η κατάστασή του είναι καλή και σε συγκεκριμένα μόνο τμήματα (όπου το πλάτος των δρόμων το επιτρέπει) είναι αναγκαία η κατασκευή νέου δικτύου για τον διαχωρισμό του δικτύου ακαθάρτων και ομβρίων