27-05-2009
Η Κυδωνία στα Βυζαντινά χρόνια
| Η Κρήτη αποχωρίστηκε από το Δυτικό Ρωμαϊκό Κράτος επί Θεοδοσίου του Μεγάλου (395 μ.Χ.). |
| |
Στη Βυζαντινή περίοδο το όνομα Κυδωνία, όπως ήδη γνωρίζομε, προσδιορίζει θρησκευτική κοινότητα με ευρύτερες γεωγραφικές διαστάσεις.
Η Κυδωνία εξακολουθούσε βέβαια να υπάρχει σαν ασήμαντη πόλη που απλά μαγνήτιζε τις διαθέσεις των ληστοπειρατών μέχρι και τον 7ο μ.Χ. αιώνα.
Η πρώτη κατάληψη της Κρήτης από τους Άραβες έγινε το 672 και διήρκεσε ένα έτος, μέχρι το 673. |
| |
Στα χρόνια αυτά του Κωνσταντίνου Δ’ Πωγωνάτου Οι φανατισμένοι νεοφώτιστοι του Μωαβιά, αφού λεηλάτησαν πολλά νησιά του Αιγαίου, επέπεσαν και στην Κρήτη.
Αποβιβάστηκαν στη Σούδα και με ορμητήριο το φυσικό της λιμάνι, λεηλατούσαν επί μήνες τη γύρω περιοχή και Τμήματα της υπόλοιπης Κρήτης. Αυτή η επιδρομή ήταν κατα τα φαινόμενα η χαριστική βολή στην ιστορία και το βίο της Κυδωνίας. Η ληστρική βουλιμία των ορδών του Χαλίφη ήταν τέτοια που μόνο πέτρες, στάκτες και ερείπια άφηναν πίσω τους.
Είναι βέβαιο ότι το έτος 673, η Κυδωνία έπαψε να υπάρχει σαν πόλη ζωντανή και δραστήρια. |
| |
Κατά την μεταγενέστερη Αραβοκρατία στο νησί (824 - 961) σημαντικές μαρτυρίες για την Κυδωνία δεν υπάρχουν.
Οι Ισπανοί Ομεϋάδες Άραβες (Σαρακηνοί με τον Αμπού Χαφς Ομάρ υπέταξαν την Κρήτη για 138 χρόνια και μετά τις σφαγές, τις λεηλασίες και τις καταστροφές των πρώτων χρόνων επιδόθηκαν στο βίαιο εξισλαμισμό του πληθυσμού που είχε απομείνει. Οι επίσκοποι της Κρήτης και φυσικά ο Κυδωνίας, θανατώθηκαν από το Πρώτο έτος της επιδρομής και όλοι οι ναοί, χριστιανικοί και μη, καταστράφηκαν.
Όπως μαρτυρούν οι χρονογράφοι και οι ιστορικοί της εποχής Έλληνες και Άραβες, ο ηγεμόνας Αμπού Χαφς Ομάρ, έφερε με 40 μεγάλα Πλοία, 14 χιλιάδες αιμοδιψείς και άπληστους Σαρακηνούς (αποβράσματα και κατάδικους της Ισπανίας, κατά τους Άραβες ιστορικούς). Στο νησί τους απελευθέρωσε με τις συνηθισμένες προς πειρατές εντολές της αρπαγής και της ερήμωσης. Ο Μιχαήλ ο Β’ 0 Τραυλός, αυτοκράτορας τότε του Βυζαντίου, αντιμετώπιζε τη στάση του Θωμά και την εικονομαχική τρικυμία και μόνο βοήθεια δεν μπορούσε να προσφέρει.
Όταν οι Σαρακηνοί μετά από λίγους μήνες επέστρεψαν κατάφορτοι με λάφυρα στον κόλπο της Βιάννου και αφού είχαν λεηλατήσει τα πάντα στο νησί και οδηγούσαν σιδηροδέσμιους του σκλάβους Κρήτες, διαπίστωσαν ότι ο αρχηγός τους είχε κόψει τα πλοία για να τους αναγκάσει να μείνουν μόνιμα στην Κρήτη. Η εντολή του Απόχαψη ήταν σαφής και πειστική για μουσουλμάνους: ‘Αποικίαν ζητούντες και γην αγαθήν, ιδού ωδήγησα υμάς εις νέαν πατρίδα, εις χώραν ρέουσαν μέλι και γάλα!!, όπως διασώζει ένας βυζαντινός χρονικογράφος. Ο, τι μέχρι τότε είχε μείνει όρθιο, καταστράφηκε ως το 827 που ολοκληρώθηκε η υποταγή της Κρήτης. |
| |
Στο αγιολόγιο της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας συγκαταλέγεται ο Αγιος Νικόλαος ο Κυδωνιεύς (+ 4 Φεβρουαρίου) ο οποίος κατά την εποχή της αραβικής εισβολής διέφυγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και διέπρεψε στην περιώνυμη μονή Στουδίου.
Ο βίος και η Πολιτεία του αγίου, βρέθηκε στη βιβλιοθήκη των Παρισίων (κώδικα 1450) και ο βιογράφος του πέρα από την περιγραφή της πολυτάραχης ζωής του “ομολογητού Νικολάου” αναφέρεται στην Κυδωνία που εγκατέλειψε ο άγιος στην ηλικία των 25 περίπου ετών.
Κατά την άποψη των μελετητών οι Άραβες στον ίδιο χώρο και κοντά στο λιμάνι της Κυδωνίας, που έκλεινε με αλυσίδα, έχτισαν χάνια, δηλ. ξενοδοχειακά καταλύματα. Αυτά αποτέλεσαν τη γλωσσική ρίζα για την ονομασία των Χανίων αργότερα. Όμως η φιλολογία για την ονομασία των Χανίων είναι τεράστια. |
| |
Σημασία έχει ότι όντως τα ερείπια της αρχαίας Κυδωνίας χρησίμευσαν και στους Βυζαντινούς και στους Άραβες και πολύ περισσότερο στους Ενετούς για την ανοικοδόμηση τειχών και κτιρίων στα Χανιά. Οι Ενετοί το 1252, όταν έχτιζαν τα τείχη των Χανίων χρησιμοποίησαν σε εμφανή σημεία σπονδύλους από κολώνες, γωνιόλιθους και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη ναών της Κυδωνίας.
Το ίδιο είχαν κάνει και σι Βυζαντινοί κτίτορες των τειχών του Καστελίου Χανίων (Ν. Τωμαδάκη Κρ. Χρονικά τ. Ιλ). |
| |
| Ίχνη από τα αξιολογότερα αρχιτεκτονικό μνημεία της Κυδωνίας υπήρχαν μέχρι και το 150 αιώνα. Το θέατρο, για παράδειγμα, το υδραγωγείο και ο δωρικός ναός (ερειπωμένα όλα) αναφέρονται από περιηγητές που στα χρόνια της Ενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας επισκέφθηκαν τον τόπο μας. |
| |
|
εκτύπωση θέματος