27-05-2009
Ο Γαλατάς κατά τον Μακεδονικό Αγώνα 1903-1908
Ο Γαλατάς Κυδωνίας έχει κατοικηθεί από τα πανάρχαια χρόνια αφού στην τοποθεσία “Ψαθί» υπήρχε Μινωικός οικισμός, όπως έδειξαν τα πρωτομινωικά και υστερομινωϊκά όστρακα, τα οποία ευρέθησαν.
Αναφέρεται στον κατάλογο Barozzi του 1577. Τον αναφέρει επίσης ο Καστροφύλακας, ο Bασιλικάτα κ.α. |
| |
| Οι Τούρκοι, που αποβιβάστηκαν το 1645 στον κόλπο του Κολυμπαρίου, συνέχισαν την προέλαση τους προς την ανατολή και στρατοπέδευσαν στο Γαλατά, για να το χρησιμοποιήσουν ως ορμητήριο κατά τη δίμηνη πολιορκία των Χανίων τα οποία και καταλήφθηκαν την 22 Αυγούστου 1645. |
| |
| Στο Γαλατά διεξήχθησαν κατά το 1821, 1823, και 1829 πεισματωδέστατες μάχες των επαναστατών κατά των Τούρκων. Στο Γαλατά συγκεντρώθηκαν το 1822 οι αρχηγοί των επαναστατών του Νομού Χανίων και σχεδίαζαν να προσβάλλουν τους Τούρκους της πόλεως Χανίων. |
| |
Το 1866 ο Γαλατάς καταλήφθηκε από τους Τούρκους και το 1897 τον κατέλαβαν οι Κρητικοί, αφού όμως οι Τούρκοι τον κατέστρεψαν.
Η πολεμική δράση των Γαλατιανών εμεσουράνησε κατά την πολυθρύλητη “Μάχη της Κρήτης”. |
| |
Στην περιοχή του καθ’ όλη την περίοδο των μαχών διεξήχθησαν σκληρότατες μάχες, που είχαν ως επιστέγασμα τις μάχες της 24 και 25 Μαΐου 1941.
Τον προσέβαλαν τότε 5 Γερμανικά συντάγματα και διεξήχθησαν το διήμερο αυτό οι σκληρότερες μάχες του Β’ Παγκόσμιου πολέμου.
Ο Γερμανός πολεμιστής - συγγραφέας Βιτμαν αποκάλεσε τη μάχη του Γαλατά “Πάλη Γιγάντων. Πληθωρική ήταν η συμμετοχή των ελεύθερων σκοπευτών καθ’ όλες τις μέρες των μαχών.
Αποκορυφώθηκε με την ανακατάληψη την 23 Μαΐου του αιματόβρεκτου λόφου της Νταμπιας με επικεφαλής τους Σπύρ. Γερογάννη, Δημ. Γλαμπεδάκη κ.α. Τότε σκοτώθηκε ο διοικητής του τάγματος Ντέρμπα. |
| |
| Οι Γαλατιανοί δεν ήταν δυνατόν να κωφεύσουν και στο προσκλητήρι της φυλής, το οποίο απέβλεπε στη σωτηρία της Μακεδονίας κατά τα έτη 1903 εως 1908. |
| |
Ένας εντυπωσιακός αριθμός εγκατέλειψαν τότε τα σπίτια τους και έτρεξε στα κακοτράχαλα βουνά της Μακεδονίας με αντιπάλους τους Τούρκους και Βουλγάρους και τις αντίξοες καιρικές συνθήκες.
Θα τους αναφέρουμε με συντομία όσο το επιτρέπει η μνήμη των συγγενών τους. |
| |
| 1. Αθητάκης Εμμανουήλ |
| Ήταν Σφακιανής καταγωγής, που οι πρόγονοι του είχαν μετοικήσει στη Μαλάθυρο Κισάμου. Από τη Μαλάθυρο εγκαταστάθηκαν στο Γαλατά. Την οικογένεια απάρτιζαν 5 αδέλφια. Όταν η Μακεδονία εξέπεμψε το SOS, ο Μανώλης, που διάνυε τότε το 20 έτος της ηλικίας του, έσπευσε να μετάσχει στον ιερό αγώνα για τη σωτηρία της Μακεδονίας. Ενώ μαχόταν με ηρωισμό και αυτοθυσία σκοτώθηκε στο Στρέμπενο της Μακεδονίας την 29 - 9 -1906. |
| |
| 2. Γερογιάννης Παναγιώτης |
Ο Παναγιώτης Γερογιάννης έλαβε αρχικά μέρος στο Μακεδονικό αγώνα ως απλός μαχητής. Από το Φεβρουάριο όμως του 1905, αφού κατηχήθηκε από το Σφακιανό πολέμαρχο των Μακεδονικών αγώνων Γιάννη Καραβίτη και ύστερα βέβαια από τη λαμπρά δράση του ίδιου, αναδείχθηκε σε διαπρεπή καπετάνιο.
Το 1908 το συναντούμε ως καπετάνιο στην περιοχή του Μοναστηριού. Έλαβε αργότερα μέρος ως καπετάνιος και στην τρίτη εθνική εξόρμηση, στο Βορειοηπειρωτικό αγώνα του 1914. |
| |
| 3. Ζωγραφάκης Απόστολος |
| Μακεδονομάχος που έσπευσε μεταξύ των άλλων ένδεκα συγχωριανών του για τη σωτηρία της Μακεδονίας από τους όνυχας των εχθρών. Πολέμησε με γενναιότητα, όπως άρμοζε σε Γαλατιανούς, οι οποίοι δημιούργησαν παράδοση ανδρείας κατά την Τουρκοκρατία. Έχασε τη ζωή του στην Προκοπάνα τη 12 - 4 - 1906. |
| |
| 4. θεοδωρογλάκης Νικόλαος |
Καταγόταν από τα Χαιρετιανά Κισάμου και μετοίκησε στο Γαλατά, στον οποίον και διέμενε.
Στη Μακεδονία επολέμησε αρχικά με την ομάδα του Λυκοβαρδή, ο οποίος καταγόταν από τα Περβόλια Κισάμου. Ο Λυκοβαρδής του έδωσε και χειρόγραφο έπαινο, ο οποίος φυλάσσεται στο Πολεμικό Μουσείο Χανίων. Κατά τη διάρκεια των αγώνων αρρώστησε από τις κακουχίες. Μετά την ανάρρωση επέστρεψε πάλι στη Μακεδονία. Έλαβε μέρος και στην Τρίτη εθνική εξόρμηση, τον Βορειοηπειρωτικό αγώνα του 1914. |
| |
| 5. Κορωναίος Γεώργιος |
| Μακεδονομάχος από το Γαλατά Κυδωνίας, ο οποίος πολέμησε υπό τις σημαίες του Κων/νου Μάνου και του Παναγιώτη Γερογιάννη στα κακοτράχαλα βουνά της Μακεδονίας. Η εθνική του παρουσία έλαμψε Ιδιαίτερα κατά τη θρυλική Μάχη της Κρήτης όπου πολέμησε υπεράνθρωπα. Διέσωσε τον τραυματία διοικητή του 6 λόχου του 6 ελληνικού συντάγματος, Ευμορφόπουλο Ανέστη (Τάκη Ακρίτα), που υπέγραψε και αξιόλογα βιβλία γιο τη μάχη του Γαλατά το 1941 |
| |
| 6. Κουντουράκης Νικόλαος |
| Γαλατιανός, που έλαβε μέρος στο Μακεδονικό αγώνα όπως και τόσοι άλλοι συγχωριανοί του. Ήταν αγράμματος και τέθηκε υπό την αρχηγία όχι Κρητικού αρχηγού. Σε μια σύγκρουση με τους κομιτατζήδες σκότωσε το σημαιοφόρο τους και πήρε και τη σημαία. Την παρέδωσε στο δικό του αρχηγό, ο οποίος δυστυχώς και τη σφετεριστικέ. Σε μία από τις πολλές μάχες σκοτώθηκε. Τάφηκε στη Μακεδονία. Έπειτα από πολλά χρόνια μετέφεραν τα οστά του, τα οποία και έθαψαν στο Νεκροταφείο του Γαλατά. |
| |
| 7. Πατεράκης Νικόλαος |
| Κάτοικος του Γαλατά, που ο κίνδυνος υφαρπαγής της Μακεδονίας μας το συγκίνησε. Έσπευσε και αυτός μαζί με τους άλλους ένδεκα συγχωριανούς του για τη σωτηρία της. Πολεμούσε με ηρωισμό και αυτοθυσία μέχρι τη δικαίωση του αγώνα το 1908, οπότε και επέστρεψε. Διέμενε στο χωριό και απόκτησε από το γάμο του ένα γιο, το Γεώργιο. Άλλοι όμως εχθροί μας οι Γερμανοί τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν ως όμηρο στη Γερμανία, όπου και χάθηκε. Συντετριμμένος ο Νικόλαος, ύστερα από το χαμό του γιου Του, πέθανε και αυτός από τη στενοχώρια. |
| |
| 8. Τζινάκης Γεώργιος |
| Γεννήθηκε το 1873 και είχε πατέρα το Δημήτριο και μητέρα την Αννα, το γένος Λεβεντάκη από το Θέρισο. Ως εύπορος είχε τη δυνατότητα να ζήσει ζωή άνετη, αλλά η αγάπη προς την πατρίδα τον προέτρεψε να αναχωρήσει μια ανοιξιάτικη μέρα του 1905 για τη Μακεδονία και να μετάσχει των αγώνων προς σωτηρία αυτής. Πολεμούσε με ηρωισμό και αυτοθυσία. Ενώ ο αγώνας είχε πλέον κριθεί υπέρ των Ελληνικών όπλων, ο Γεώργιος σκοτώθηκε στην τοποθεσία Λόσνιτσα τη 16-7-1907. |
| |
| 9. Φιωτάκης Παναγιώτης |
| Γαλατιανός που άκουσε και αυτός το προσκλητήριο της πατρίδας και έσπευσε στη Μακεδονία, για να χαρεί αργότερα και αυτή λευτεριά, την οποία είχε και αυτός στερηθεί. Έδρασε ως οπλαρχηγός στην περιοχή του Μορικόβου από το1905 ως το Μάρτιο 1907 με το σώμα του Βας. Παπά (Βρόντα). Ολίγες ημέρες αργότερα τον περικύκλωσε σώμα Τούρκικου αποσπάσματος κοντά στη Μονή Παραβόλου.Ο Παναγιώτης για να μη συλληφθεί αιχμάλωτος προτίμησε να αυτοκτονήσει με το περίστροφο του, το Μάρτιο του 1907. |
| |
| 10. Φιωτάκης Στέφανος |
| Καταγόταν από το Γαλατά και πολέμησε με τον ξάδερφο του Στυλιανό κατά τον Μακεδονικό Αγώνα. Ο Στέφανος ως ατίθασος χαρακτήρας ήλθε σε ρήξη με το Μακεδονικό Κομιτάτο, το οποίον αναγκάστηκε να του διακόψει τη χρηματική χορηγία. Η ενέργεια αυτή δεν τον φόβισε, αλλά εξακολουθούσε να δρα όπως αυτός έκρινε. Πολεμούσε βέβαια πεινασμένος και ρακένδυτος και ανέμεινε από τους ντόπιους να τον τροφοδοτούν. Έχασε τη ζωή του στην περιοχή των Βράχων Μοναστηρίου μαζί με τον ξάδερφο του Στυλιανό το 1908.Την τελευταία σφαίρα διέθεσε για τον εαυτό του. |
| |
| 11. Φιωτάκης Στυλιανός |
| Κάτοικος του Γαλατά και αυτός, που πολέμησε στην Μακεδονία μαζί με τον ξάδερφο του Στέφανο. Τον διέκρινε μεγάλος ενθουσιασμός και έχασε και αυτός τη ζωή του στην περιοχή των Βράχων Μοναστηρίου το 1908 μαζί με τον ξάδερφο του Στέφανο. Οι δυο ξάδερφοι πολεμούσαν πάντοτε ο ένας πλάι στον άλλον. |
| |
| 12. Ψαρομήλιγγος Ιάκωβος |
| Καταγόταν από τη μεγάλη Φαναριώτικη οικογένεια των Ψαρομήλιγγων της Κρήτης, η οποία ήταν κλάδος της μεγάλης Βυζαντινής οικογένειας των Σκορδυλών. Διέμενε στο Γαλατά όταν το Μακεδονικό κομιτάτο έκρουσε τον κίνδυνο υφαρπαγής της Μακεδονίας μας. Έσπευσε και αυτός όπως και τόσοι άλλοι Γαλατιανοί για τη σωτηρία της. Επέστρεψε μετά το τέλος του Μακεδονικού αγώνα. Μετανάστευσε στην Αμερική, στην οποία και παρέμεινε αρκετά χρόνια. Επέστρεψε από τις ΗΠΑ και έλαβε μέρος στις μάχες του Γαλατά κατά τη Γερμανική επίθεση. Ήταν από τους θυελλώδεις εκείνους μαχητές, που ανακατέλαβαν το ύψωμα της Ντάμπιας την 23 Μαΐου του 1941. Πρόσφερε τόσες υπηρεσίες κατά τη «Μάχη της Κρήτης» ώστε η Νεοζηλανδική κυβέρνηση του απένειμε δίπλωμα ανδρείας και του χορηγούσε σύνταξη μέχρι το θάνατό του το 1983. |
|
εκτύπωση θέματος